Coeliakie

Concept --------- Coeliakie is de meest voorkomende voedselintolerantie die wordt veroorzaakt door gluten. Klachten zijn vaak vaag en onduidelijk. Daardoor wordt naar schatting slechts bij ca. 20% van de mensen die aan coeliakie lijden de diagnose gesteld. Er bestaat geen medicijn, maar bij het juiste dieet kunt u er heel oud mee worden.

Als diëtist weten we wat coeliakie is en hoe voeding als medicijn kan werken. Samen met u zoeken we een glutenvrij dieet dat bij u past en dat gezond, lekker en effectief is.

Wat is coeliakie?
Coeliakie is een auto-immuunziekte door intolerantie voor gluten (gliadine). Bepaalde gliadines geven een auto-immuunreactie die de darmvlokken van de dunne darm beschadigd. De darmvlokken zorgen voor opname van de bouwstoffen uit voeding. Door beschadiging worden bouwstoffen uit de voeding minder goed opgenomen. Producten met deze gliadines moeten daarom worden vermeden. Hiervoor is het glutenvrij dieet. Coeliakie werd vroeger ook wel glutenintolerantie of glutenallergie genoemd. De juiste aanduiding is echter coeliakie.

Bij gluten kunnen twee soorten eiwitten worden onderscheiden, de glutenines en de gliadines. De gliadines behoren tot de zogenaamde groep prolaminen. Per graansoort verschilt de soort en hoeveelheid prolamine. Bepaalde soorten prolamine kunnen coeliakie veroorzaken.

Bij kinderen ontstaan de klachten vaak al vanaf het moment dat ze voeding krijgen waarin gluten zitten, in het eerste levensjaar dus. Symptomen zijn een opgezette buik, gebrek aan eetlust, overgeven, diarree en achterblijvende groei en gewicht. Volwassenen kunnen klachten hebben die vaak niet direct als darmproblemen herkenbaar zijn. Denk aan vemoeidheid, bloedarmoede, niet lekker zijn of zelfs onvruchtbaarheid. Ook diarree, obstipatie, buikpijn, botontkalking en gewichtsverlies komen voor.

Als coeliakie niet behandeld wordt kan de darmwand ernstig beschadigd raken. Omdat er geen medicijn is moet een glutenvrij dieet levenslang worden gevolgd. Als het dieet wordt gestopt kan de ziekte weer "opvlammen".

Waarom de diëtist?
Glutenvrij is bij coeliakie onvermijdelijk, maar een onvolwaardig glutenvrij dieet kan andere problemen veroorzaken. Als diëtist kennen we de effecten van voeding bij coeliakie. We kunnen een volwaardig dieet maken zonder gluten en met de juiste voedingswaarden. We zorgen voor de juiste vezels en voldoende vitamines en mineralen. Omdat u het dieet levenslang moet aanhouden is het belangrijk dat het bij uw leefstijl past. We begeleiden u bij het begin, maar daarna ons doel is dat u er zelfstandig mee verder kunt. We zijn er immers niet bij als u een keer "uit eten" gaat.

Het is verstandig om alleen een glutenvrij dieet te volgen als dat nodig is. Een glutenvrij dieet is complex en de kans op een tekort aan voedingsstoffen is groot.

...

Er kan ook sprake zijn van een glutensensitiviteit, ook wel gluten- of tarwe-allergie genoemd. Hierbij geven bepaalde eiwitten een allergische reactie. Anders dan bij coeliakie is er geen beschadiging van de darmflora. De allergie kan heel vervelend zijn en kan in ernstige gevallen zelfs een anafylactische shock veroorzaken. De kunst is om uit te zoeken welke eiwitten de allergie veroorzaken en de voeding hierop aan te passen.

Problemen met gluten worden vaak niet herkend. Eventueel kunt u de zelftest van de Coeliakie Vereniging doen. Uw huisarts kan een diagnose stellen.

Meer informatie
Meer informatie over gluten kunt u vinden bij het Voedingscentrum, Coeliakie Vereniging en de Maag Darm en Leverstichting.